Zamrożony bark to zrostowe zapalenie torebki stawowej stawu ramienno-łopatkowego. Termin ten nie ma żadnego związku z niską temperaturą. Jest to obrazowe określenie całkowitego braku ruchomości w chorym stawie. Procesem chorobowym objęte są: torebka stawowa, ścięgna okolicy barku, kaletki maziowe, mięśnie oraz nerwy i naczynia krwionośne.

Przyczyny

• wysoki poziom nagromadzonych produktów przemiany we krwi w okolicy stawu barkowego i okolicznych mięśni, co blokuje krążenie krwi i prowadzi do powstania bólu. Najczęściej przyczyniają się do tego schorzenia ogólnoustrojowe, szczególnie: nadczynność tarczycy, schorzenia reumatyczne, cukrzyca oraz zaburzenia układu krążenia,
• zapalenie torebki stawowej, zmniejszające zdolność do swobodnego ruchu wewnątrz stawu,
• zapalenie ścięgien stożka rotatorów lub kaletki podbarkowej,
• blizny pourazowe lub pooperacyjne,
• złogi wapniowe odkładające się w ścięgnach i kaletce podbarkowej,
• zmiana gospodarki hormonalnej u kobiet w okresie menopauzy,
• przyczyny autoimmunologiczne,
• wady postawy ciała powodujące skrócenie co najmniej jednego z więzadeł barku,
• powtarzanie cykliczne określonych ruchów podczas specyficznej pracy,
• urazy obręczy barkowej lub unieruchomienie stawu ramiennego,
• urazy psychiczne.

Objawy

Bardzo silny, rwący, przeszywający ból przedniej i górnej okolicy barku, a niekiedy promieniowanie bólu do ramienia lub szyi. Nasilenie bólu następuje w nocy oraz podczas odpoczynku z powodu nabrzmiewania uszkodzonych struktur podczas bezruchu.

Wykonywanie niektórych czynności (np. sięganie do tylnej kieszeni spodni, szczotkowanie włosów, zapinanie biustonosza, prowadzenie auta) wywołuje przeszywający ból, który czasem  uniemożliwia ich dokończenie. Pacjent może mieć uczucie tarcia lub trzeszczenia podczas ruchów barku. Narastające ograniczenie ruchomości wywołuje częstokroć przygnębienie i depresję.

Leczenie

Nieleczony zespół zamrożonego barku może prowadzić do znacznego ograniczenia sprawności całej obręczy barkowej. Warto wykonać badanie USG lub badanie rezonansowe chorego stawu, gdyż na zdjęciu RTG nie będzie widać zmian patologicznych torebki stawowej. Leczenie zamrożonego barku obejmuje farmakoterapię oraz intensywną rehabilitację, należy jednak pamiętać, że może ono trwać nawet do dwóch lat.

Rehabilitacja obejmuje:

• unikanie przeciążeń stawu barkowego, wysiłku, leżenia i spania na chorym barku,
• stosowanie temblaka (w celu odciążenia),
• farmakoterapię, są to zazwyczaj iniekcje sterydowe lub środki przeciwzapalne podawane do przestrzeni pomiędzy wyrostkiem barkowym łopatki, a głową kości ramiennej, do kaletki podbarkowej lub do stawu barkowego,
• fizykoterapię,
• masaż tkanek głębokich okolicy stawu ramiennego,
• mobilizację łopatki,
• techniki rozluźniające napięcie mięśni wokół łopatki i stawu barkowego,
• techniki rozciągające torebkę stawu ramiennego,
• kinesiotaping.